قاهر اف-۳۱۳ نام جت جنگندهٔ تک سرنشین و رادارگریز ساخت ایران است که در ۱۴ بهمن ۱۳۹۱ توسط رئیس جمهورسابق ایران محمود احمدینژاد رونمایی شد. طبق اظهارات احمد وحیدی وزیر دفاع ایران، این جنگنده دارای سطح مقطع راداری بسیار کم بوده و با تجهیزات پیشرفته ساخته شده و به سامانههای الکترواویونیک مجهز میباشد. به گفته وی این جنگنده قادر به حمل تسلیحات پیشرفتهٔ بومی بوده و از قدرت تهاجمی بالایی برخوردار است. وحیدی قابلیت نشست و پرواز با طول باند کوتاه، توانایی انجام عملیات پروازی در ارتفاع پست و تعمیر و نگهداری آسان و سریع را از دیگر ویژگیهای این جنگنده برشمرد. هرچند برخی از کارشناسان بین المللی آن را شبیه به یک مدل آزمایشی دانستهاند.[۱] و برخی نشریات داخلی، مانند دانستنیها، فیلم پرواز را به نمونه کنترل از راه دور نسبت دادند. «قاهر» به معنای چیرهشونده و ۳۱۳ برگرفته از ۳۱۳ یار برگزیدهٔ امام مهدی، امام دوازدهم شیعهاست.
مشخصات فنی
قاهر یک جنگنده جت تک موتوره و تک سرنشینه با دو ورودی هوا در دو طرف کابین خلبان است. طول قاهر کمتر از ۱۶ متر و فاصله دو نوک بال آن کمتر از ۱۱ متر تخمین زده می شود [۲]
امکان تحلیل دقیق مشخصات نمونهای از این هواپیما که به معرض نمایش گذاشته شده وجود ندارد اما برخی از ویژگیهای این طرح در مورد قابل پرواز بودن آن جای سوال ایجاد میکنند. تصاویری از پرواز این هواپیما پخش شده که به گفته دیوید چنسیوتی بیشتر به پرواز کنترل از راه دور یک مدل هواپیما شباهت دارد تا پرواز یک جت جنگنده مدرن. دیو ماجومدار هم در پایان تحلیلی که از مشخصات این هواپیما ارائه داده با تردید بسیار حدس میزند که این هواپیما یک مدل آزمایشی باشد و به عنوان یک بستر آزمایشی ساخته شده است. سالها پیش ایران یک ماکت از هواپیمای شفق را نیز به نمایش گذاشت اما هیچگاه به یک هواپیمای قابل پرواز تبدیل نشد.[۳]
به نوشته دیوید چنسیوتی کارشناس هوانوردی و خلبان سابق نیروی هوایی ایتالیا قاهر-۳۱۳ از «آئرودینامیک غیر قابل قبول و زیبایی هالیوودی» برخوردار است و به طرز خنده آوری برای ایفای نقش یک جت جنگنده کوچک است. به گفته وی کابین خلبان بسیار ساده تر از کابین یک جنگنده پیشرفته است و به کابین هواپیماهای کوچک شخصی شباهت دارد. دماغه هواپیما هم کوچکتر از آن است که بتوان راداری در آن قرار داد. ورودیهای هوا بیش از اندازه کوچک هستند و هیچ نوع اگزوز خروجی برای قسمت موتور وجود ندارد و اگر از استفاده شود کل جت ذوب خواهد شد. وی هم معتقد است که قاهر-۳۱۳ در مجموع شبیه یک مدل آزمایشی بزرگ است.[۴]
دیوید چنسیوتی و رابرت جانسون در گزارشی در بیزینس اینسایدر نوشتهاند که لبههای قاهر-۳۱۳ به لبهها و زاویههای منحصر به فرد اف-۲۲ شباهت دارد و شکل دمهای آن بیشتر شبیه به اف-۳۵ است. قاهر-۳۱۳ دو برتری هوایی در مقابل حدود ۲۰۰ هواپیمای ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا که در بحرین مستقر است برای ایران غیرممکن به نظر میرسد، تنها کاری که ایرانیها در مواجهه با آمریکا میتوانند انجام دهند دست یافتن به برتری عددی در مقابل کشتیهای آمریکایی با استفاده از قایقهای کوچک تندرو و موشکهای آنهاست. اما این قایقها به سرعت با یورش هلیکوپترها و هواپیماهای آمریکایی روبرو خواهند شد و اکثر متخصصان جنگ دریایی معتقدند که هلیکوپتر در جنگ با قایق به قدری برتری دارد که اصلا نمیتوان رویارویی آنها را نبرد توصیف کرد اما اگر یک تهدید هوایی علیه هلیکوپترها ایجاد شود و تمرکز آنها را بر هم زند اوضاع تغییر میکند. ایران در یک دهه اخیر تلاش کرده با طراحی سلسلهای از هواگردها این پروژه نظامی را تکمیل کند. پروژهای که ایران به سختی بر روی آن تمرکز کرده اما به ندرت به آن اشاره میکند. این هواگرد باید بتواند از قایقهای تندرو کلاس بردستون در جنگ با ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا پشتیبانی کند. ایران برای این منظور چند هلیکوپتر سبک تهاجمی/شناسایی شاهد در اختیار دارد اما آنها به خوبی مسلح نیستند و برد عملیاتی کافی هم ندارند. جت دیگر تولید داخلی ایران یعنی جنگنده صاعقه هم در مقابل تواناییهای ناوگان جنگی آمریکا کاری از پیش نخواهد برد، اما شاید مدلی از قاهر بتواند نقطه ضعف قایقهای بردستون را پوشش دهد[۵]
دیوید ماجومبار در Flight Global نوشته که قاهر-۳۱۳ شباهت مبهمی با هواپیمای آزمایشی بوئینگ برد آف پری (Boeing Bird of Prey) دارد که برای تستهای پنهان کاری ساخته شده بود. اما برخلاف برد آو پری از طراحی منشوری استفاده میکند که یادآور اولین پروژههای هواپیماهای پنهان کار آمریکا مثل پیش نمونه لاکهید هو بلو (Lockheed Have Blue) در دهه ۱۹۷۰ است که بعداً به تولید اف-۱۱۷ نایتهاوک منجر شد. همچنین نوشت «با توجه به اندازهٔ بسیار کوچک هواگرد و تکموتوره بودن آن، قاهر-۳۱۳ احتمالاً از مدل مهندسی معکوس شدهٔ موتور توربوجت جنرال الکتریک جی-۸۵ – موتور جنگنده اف-۵ – استفاده میکند.»[۶]
تال اینبار کارشناس هوانوردی اسرائیلی در گفتگو با معاریو قاهر-۳۱۳ را بیشتر شبیه به یک ماکت فایبرگلاس یا مقوایی توصیف کرده تا یک جنگنده بمب افکن رادارگریز چندمنظوره که رسانههای ایران آن را معرفی کردهاند. وی گفته: «این یک هواپیما نیست چون یک هواپیمای واقعی اینگونه نیست». اما یک مهندس هوافضای دیگر که به طور ناشناس با تایمز اسرائیل گفتگو کرده گفته هرچند مشخص است که این هواپیما یک نمونه قابل استفاده نیست اما طرح پیشرفته پنهان کاری به همراه مانورپذیری فوق العاده در آن به کار رفته و هرچند از توانایی بمباران برخوردار نیست اما پتانسیل این را دارد که به یک هواپیمای رهگیر تبدیل شود. به گفته وی ایران به یک رهگیر دفاعی با قدرت غافلگیری نیاز دارد و اندازه قاهر-۳۱۳ در حدی هست که بتواند موشکهای هوابه هوای واقعی را حمل کند.[۷]
شبکه خبری بی بی سی در گزارشی نوشته که به نظر میرسد این هواپیمای یک کپی بیارزش از اف ۲۲ رپتور و تواناییهای آن باشد.[۸] روزنامهٔ اسرائیلی هاآرتص نیز طی گزارشی نوشت که فیلم نشان داده شده از پرواز هواپیما، مبهم و به نظر فقط یک پهپاد بود.[۹]
خبرگزاری مهر در پاسخ به تردیدهایی که در مورد ویژگیهای غیرعادی این هواپیما مطرح شده و دلایلی که در مورد ناتوانی آن برای پرواز آورده شده، در گزارشی ده ویژگی برتر «قاهر» را بر شمرده است. از جمله ویژگیهای این هواپیما در این گزارش ذکر شدهاست میتوان به این موارد اشاره کرد؛
۱- از دو ورودی و مکنده هوا برای رساندن اکسیژن به موتور استفاده شده است؛ با توجه به زاویه غیر مستقیم ورودی هوا نسبت به موتور، آن کاهش یافته، و آن را زاویهدار ساختهاند تا بتواند انرژی موجی رادار را جذب کند، همانند آن چیزی که در F35 دیده میشود.
۲-گازهای داغ خروجی موتور قبل از خروج با هوای خنک مخلوط میشوند، تا تاثیر گرمایی بر سطح هواپیما کاهش یابد.
۳-از مواد
۴- باتوجه به طول و ارتفاع کم ۱۶ و ۴ متری که برآورد شده است، هواپیما دارای دو محفظه با ظرفیت دو بمب ۲۰۰۰ پوندی، یا تعداد بیشتری ، یا حداقل ۶ موشک هوابههوا در رسته R-17 یا PL-12 میباشد.
دیوید چنسیوتی نیز در گزارشی به نقل این ده ویژگی پرداخته و پاسخ داده که هیچکدام از این ویژگیها تغییری در مسائلی که او در مورد این هواپیمای عجیب و غریب اشاره کرده است ایجاد نمیکنند.[۱۰]
مشخصات
مشخصات عمومی
- خدمه: 1 افسر خلبان
- طول: (۱۶.۱۳ متر)
- پهنای بال: ۱۰/۵۵ متر ()
- ارتفاع: (۵.۵ متر)
نظرات شما عزیزان: